Beton Hazırlanması

BETON İŞLERİ

Beton Hazırlama
Küp deneylerinin 3, 7, 28 günlük mukavemetleri saptanarak kesin karışımlar belirlenir ve ardından uygulamaya geçilir.
Beton karışımının betoniyerde, karışımdan sonra vibratörlenmeden önceki hacmi vibratörlendikten sonraki hacminden daha büyüktür. Örneğin betoniyerin bir harmanı işlenmiş 1 m3'den daha az ise çimento dozu gereğinden fazla demektir. Bu dengenin sağlanmasından sonra sürekli üretime geçilir. Özellikle beton ağırlıklı şantiyelerde çimento zayiatının en önemli nedeni budur.
Betonyerin teorik kapasitesi bilinir, pratik kapasitesi ise iş başlarken anlaşılır. Bu kapasite genel olarak teorik kapasitenin %75-80'i kadardır. Kapasitenin zaman zaman harman sayılarak kontrol edilmesi faydalı olur.
Beton siloda depo ediliyorsa, depo edilen miktarın bir transmikserin alabileceği miktardan fazla olmaması gerekir.
Sıcak iklimlerde ve beton taşıma yolunun uzun olduğu yerlerde, kuru karışım yapan betonyerler tercih edilmelidir. Beton tesisinin veriminin düşük olduğu saptanırsa aşağıdaki olasılıkları göz önüne almak gerekir.
Suyun debisi yetersizdir
Çimentonun betoniyer kazanına gelişi aksıyordur.
Kum çakıl malzemesi stoğun gerisinde kalmıştır.
Operatör yeterli değildir.
Beton dökümü ve nakli
Beton sabit beton pompası ile dökülecekse, pompanın kapasitesi betonyerin kapasitesinden küçük olmaz. Pompanın beton alma ağzının 1 harmanı bir defada alabilecek büyüklükte olması gerekir.
Beton döküm yerine ayrışmadan ve suyunu kaybetmeden götürülmelidir.
Elle beton dökümü
Betonun küreğe dolması için kıvamı gereğinden az veya fazla sulu olmamalıdır. Slamp'ının 5-8 cm olması uygundur.
Beton kovası ile
Beton perdeye dökülüyor ve perde dar ya da 3m.'den derin ise beton hunisi kullanılmalıdır.
Beton dökümü sonunda, beton etesi günde devam edecekse, mesai sonunda kova mutlaka temizlenmelidir. betona başlarken de kova iyice yıkanır ve ilk beton kova ıslakken doldurulur.
Kovaların belli periyotlarla atölyeye tamire gitmeleri gerekir.
Beton döküm sırasında kapaklardan su sızmamalıdır.
Doğrudan Transmikserle
Beton dökülen yapı elemanı, temel türü bir eleman olmalıdır ve miksere kalıbın yanına kadar yanaşabilmelidir.
Konveyor band ile
Bant uzunluğuna göre yatay taşıma 20m., band eğimi %25 civarındadır.
Beton Pompası ile
Pompa betonu bir takım özelliklere sahip olmalıdır.
Beton slamp'ı 8 ile 10 arası
Çimento dozu min 250 kg/m3
En iri malzeme 30 mm
Kum miktarı istenilen mukavemete göre maksimum
Beton malzemesinde toz ya da kil miktarı şartnamelerdekilerden az
Pompaya verilen beton prize başlamamış
Beton çok iyi karışmış, üniform yapıda olmalıdır.
Betona başlarken yaklaşık 0.5 m3 kadar çimento ile sulu bir karışım yapılarak pompaya verilir. Sonra normal betona geçilir.
Betonlama sonunda veya devam eden betonlarda vardiye değişimlerinde pompa iyice temizlenmelidir.
Özellikle sabit beton pompasının boruları sık sık kontrol edilmelidir. Zamanla boru ağızları aşınır ve beton boru içinde hareket ederken ek yerlerinden su sızar, bu betonun akışkanlığının azalmasına dolayısıyla, boruların sık sık tıkanmasına sebep olur.
Sabit pompada mümkün olduğu kadar az dirsek kullanılmalıdır. Çok aşınan borular mutlaka değiştirilmelidir.
Beton pompasının bir yerden bir yere gidişi sırasında boruların toplanmış ve araçtaki orijinal konumunda olmaları gerekir. Aksi durumda aracın devrilme olasılığı yüksektir.
Betonun Kalıba Yerleştirilmesi

Kitle Betonları
Vibratörlenen noktalar yaklaşık 50cm.aralıkla ve şaşırtmalı olmalıdır. Vibratör tabana hafifçe değdirilerek ve dik olarak yavaşça çıkarılır.
Vibratörler beton yayma işinde kullanılmazlar
Vibratör tutulan yere bir daha vibratör tutulmaz.
Vibatörün demire değdirilmemesi gerekir, aksi halde vibratör kafası sık sık arızalanır, demir titreşeceği için de betonla aderansı azalır.
Beton dökümü sırasında kalıp vibratörü ya da ahşap bir çekiç ile kalıpta bir titreşim sağlanırsa beton yüzünü düzgün çıkarmak mümkün olur
Perde kolon gibi düşey elemanlarda
Derin kolon (2.5-3 m'den derin) ve perdelerde huni kullanılarak ayrışmanın önüne geçilir.
Vibratör düşey doğrultuda kullanılmalıdır. Burada da yayma işlemi vibratörle yapılmaz. Döşeme ve kirişlerde
Döşeme demirleri ezilmeden ve döşeme vibratörleri veya şişe çapı küçük olan vibratörler kullanılarak beton dökülür. Betonun korunması ve betonda katkı maddeleri
Betona başlamadan önce kalıplar ıslatılır.
Beton kürü, beton bitiminden takriben 12 saat sonra başlar. Kür ihmal edilmemelidir.
Hava sıcaklığının 40 derece civarı olması halinde püskürtme küründen iyi sonuç alınmayabilinir. Bu durumda ıslak çuvallarla beton yüzü örtülerek kür yapılır ve çuvalların devamlı ıslak tutulması sağlanır. Bu tür kür 4-6 gün aralıksız devam eder.
Kür işlemi yaz aylarında güneşin kuvvetli olmadığı sabah ve akşamları yapılır. Öğle zamanı betonun sulanması betonun çatlamasına neden olabilir.
Katkı maddeleri betona beton tesisinde eklenir. İmal edilmiş betona katkı maddesi eklenmemesi gerekir, çünkü bu takdirde karışım imalat sırasında olduğu gibi homojen olmaz.
Betonun soğutulması
Hava sıcaklığının olumuz etkisi başladığı anda ilk alınacak önlem trannsmikserin kazanını beyaza boyamaktır. Yetmiyorsa kazanın etrafı çuval bezi (kanaviçe) ile sarılır ve devamlı nemli tutulur.
Beton ısısı imalat sırasında da yüksek oluyorsa çimento silolarının etrafının ısı tecrit malzemesi ile kaplanması uygundur.
Bu arada çakıl ve kumu sulamak da ısı derecesini bir ölçüde düşürür. Bütün bu tedbirlere rağmen beton ısısı istenenden yüksekse, o zaman beton suyu, su su soğutucuları ile yaklaşık +2 dereceye kadar soğutularak kullanılır. (Betonda kullanılan su bazı madensel tuzlar içerdiğinden -4 derecede de donmayabilir. Beton deney küpünün alınması ve korunması
Beton numunesi çok dikkatli alınmalı ve dış tesirlerden korunmalıdır.
Betonun, küp numunesi kalıbına yerleştirilmesi ve sıkıştırılmasına özen gösterilir ve beton küp, şartnamelerin istediği gibi korunur.