Binaların yüzde 2'si 'akıllı'

Polat Tower'daki yangının faciaya dönüşmesini önleyen akıllı bina sisteminin yaygınlaşması gerekiyor. Akıllı binada ilk 10 örnek Büyükdere'de yer alırken, Türkiye’deki mevcut konutların yüzde 2’sinde akıllı ev sistemi bulunuyor.

1990’larda şirketlerin hızla büyümesi ve tüm birimlerini tek binada toplamaya başlamasıyla öne çıkan ‘plaza ve gökdelen’ler, akıllı bina kavramını Türkiye'ye tanıttı.

Çoğunluğu ‘Büyükdere-Maslak’ ekseninde bulunan akıllı binalar arasında akla gelen ilk 10 isim: Tekfen Tower, İş Kuleler, Polat Tower, Sabancı Center, Astoria, Sapphire, Kanyon, Metrocity Millenium, Trump Towers, Garanti, Yapı Kredi ve diğer bankaların binaları. Bu binaların en önemli özellikleri 'akıllı' teknoloji ve sistemlerle donatılmış olması.

Sayıları hızla artıyor
Akıllı binaların sayısı son yıllarda İstanbul genelinde, Ankara, İzmir, Bursa, Adana ve diğer illerde de hızla artmaya başladı. Çok sayıda ilde benzeri binalar yükselmeye başladı.

Yeni büyük konut projelerinde de akıllı sistemler büyük ölçüde kullanılıyor. Binayı akıllı yapan temel özellikler; güvenlik, iklimlendirme, yangın algılama, alarm, aydınlatma ve asansörlerinin akıllı ve entegre oluşuyla ilgili. Bu sistemler tek merkezden kontrol ediliebiliyor ve bir tehlike anında kademeli olarak diğer sistemler harekete geçiyor.

A sınıfı malzeme önemli
Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, Hürriyet Gazetesi'ne yaptığı açıklamada, akıllı binalarda ‘A sınıfı’ malzeme kullanılmasının önemli olduğunu belirtti:

“Olası bir yangın ya da depremde; gaz kaçağı, elektrik kontağı olduğunda akıllı sistem diğer bölümlere sirayeti önler. Denizaltılardaki su alan yerin kapısının kapanması gibi. En önemlisi yanmaz malzemelerin kullanılmasıdır. Bu malzemelere ‘A sınıfı’ diyoruz. Hem içerdeki hem dışardaki izolasyon da önemlidir. Mesela bazı izolasyon malzemeleri yanmaz ama gaz çıkarır ki bu da tehlikelidir. Bir de ‘yangın asansörü’ yanlış anlaşılıyor. Hatta çöp asansörü deniliyor. Yangın asansörü asla tahliye için kullanılmaz. Sadece itfaiyecinin mamzemesiyle en üst kada ulaşması için kullanılır. Akılıl binalarda da tahliye yine merdivenlerden yapılır. Merdivenlere basınç uyulanır ve alevlerin oraya etkisi önlenir. Ne yazık ki bizde yüksek bina denince akla sadece deprem geliyor ama doğalgazın kesilmesi, tesisat içinde kalan gazın miktarı bile çok kritik bir konudur.”

240 dakika yanmayan kapı
Bugüne kadar, yurt içinde ve yurt dışında çok sayıda havalimanı, finans merkezi, hastane ve rezidans inşa eden YDA İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aslan, “Bu binalarda tam otomasyon uygulanır. Tüm elektronik ve mekanik sistemler entegre çalışır. Bütün tesisatlar yangın sistemiyle entegredir. Yangına karşı dayanıklı malzeme kullanılması ve alarm sistemi en kritik konular. Bir kapı vardır yangına 120 dakika dayanır, bir başka kapı 240 dakika dayanır. Uçak hangarındaki bir kapı milyon dolarlık olabilir” dedi.

Maliyeti yüzde 20 arttırıyor
Türkiye’deki mevcut konutların yüzde 2’sinde akıllı ev sistemi bulunuyor.
Akıllı sistemler projenin maliyetini yüzde 20 artırıyor. Rezidans
kavramıyla konutlarda hızla yaygınlaşıyor.
Akıllı bina sistemlerinin fiyatları istenilen özelliğe göre değişiyor.
Yüksek binaların tamamında özellikle yangın ve deprem riskine karşı ‘akıllı sistemlerin’ uygulanması gerekiyor.
Maslak’ta Spine Tower’ı inşa eden Soma İnşaat’ın CEO’su Mehmet Özdemir, “Bu talihsiz olay bir kez daha göstermiştir ki özellikle yüksek yapılarda yangın algılama ve alarm, elektrik tesisatı, acil durum aydınlatma ve yönlendirme sistemlerinin full otomasyonu büyük önem arz ediyor. Şayet akıllı yapı olarak adlandırdığımız bu otomasyona sahip bir bina olmasaydı sonuçları vahim olabilirdi” dedi.

Özdemir yüksek yapılarla ilgili olarak şunları söyledi: “Yüksek yapılara ait yangın algılama sistemi enteraktif adreslenmeli, binanın uygun bölümlerine optik duman, sabit sıcaklık ve sıcaklık artış hızı detektörleri yerleştirilerek yangın algılama ve uyarı sistemi NFPA 72, EN 54-14 uluslararası standartlar ve ’Binanın yangından korunması hakkında yönetmelik’ kriterlerinde dizayn edilmelidir.

Binanın her bir kati mimari olarak incelenerek kaçış yolları, kaçış merdivenleri ve yangın alanları oluşturulmalıdır. Trafolar ve jeneratör mahalleri, ana elektrik odaları ayrı yangın zonu olarak tasarlanmalı ve binanın diğer bölümlerinden yangına dayanıklı yapı elemanları ile ayrılmalıdır.”