‘Işığı Geçiren Beton’

İstanbul Yapı Fuarı’na katılan, mucit mimar Aron Losonczi, mimaride yeni bir devrin başlamasıan neden olan ışık geçiren beton icadını anlattı..
Bu yıl İstanbul Yapı Fuarı’nın dünyaca ünlü bir konuğu vardı, Macar mimar ve “mucit” Aron Losonczi. Işık geçiren beton icadı ile mimaride yeni bir çığır açan genç mimar ile fuarda Türkiye’deki partnerleri Fibrobeton Yapı Elemanları San. ve İnş. A.Ş. firmasının standında keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Görüşmede bizlere Fibrobeton Satış ve Pazarlama Müdür Yardımcısı Beni Kohen de eşlik etti ve sorularımızı yanıtladı.
Sayın Losonczi, sizden de Litracon’u okuyucularımıza tanıtmanızı rica edebilir miyiz?
Aron Losonczi: Mimarım ve Macarım. 2001 yılından beri ışık geçiren beton üzerine çalışmaktayım. Litracon’u 2004 yılında kurdum, firmamın adı bu ürünün İngilizce isminin kısaltmasından gelmektedir; Light-Transmitting Concrete. Işığı geçiren beton benim mucidi olduğum bir üründür ve fiber optik malzeme sayesinde ışık geçiren bir yapıya kavuşuyor. Ürün şu anda Macaristan’da tamamen el işçiliği ile üretilmektedir ve bu yüzden maliyetleri biraz yüksektir. Bu ürünü şimdiye kadar çok özel ve değişik projelerde kullandık, ürün kullanıldığı ortamlarda çok güzel bir görüntü sağlıyor. Şimdi ürünün yeni nesil versiyonunu piyasaya sürüyoruz. İlk ürün daha çok niş pazarları hedeflerken yeni ürünümüzle daha geniş kitlelere ulaşmayı hedefliyoruz.
Beni Bey, sizden de Fibrobeton hakkında bilgiler alabilir miyiz?
Beni Kohen: Fibrobeton A.Ş. dış cephe kaplama sektöründe 1987 yılından beri faaliyet göstermektedir. Sektörün hem öncüsü hem de lideri olan firmamız “cam elyaf takviyeli prekast beton” (GFRC) üretmektedir. Aynı zamanda malzemelerin kullanılacağı projeler ve uygulamada tarafımızdan yapılmaktadır. Çözüm ortağı olduğumuz 3.500’den fazla projeyi bugüne kadar hayata geçirdik ve yeni projeler devam ediyor. Bunların arasında Anthill Residence, Metrocity, Marriott Otelleri gibi örnekleri sayabiliriz.
Işığı geçiren beton fikri nasıl ortaya çıktı, paylaşabilir misiniz?
Aron Losonczi: Bu fikir ilk ortaya çıktığında ben henüz öğrenciydim. Mimarlık fakültesinde okurken betonla ilgili çok sayıda workshop’a katıldım. Bu çalışmalarda farklı sanatçıların camla betonu nasıl birlikte kullandıklarını gördüm. Bu sanatçı bakışını mimarlığa nasıl uygulayabilirim, diye düşünürken yaptığım denemeler sonucunda yeni bir ürün keşfetmiş oldum. Buradaki ana fikir cam kütlelerin çok fazla inceltilerek fiber optiğe dönüştürülmesidir. Bir metrekarelik bir üründe yaklaşık 20 milyon fiber diziliyor, bu yüzden de yapım tekniği büyük önem arz ediyor. Asıl buluş olarak nitelendirilebilecek konu bu 20 milyon fiberin diziliş şeklinde yatmaktadır.
Yeni bir ürününüz olduğunu biliyoruz, Türkiye’deki adıyla Fibro-Transbeton pXL. Biraz bahsedebilir misiniz?
Aron Losonczi: Fibro-Transbeton pXL malzemesini daha fazla müşteriye daha rahat bir şekilde ulaşabilmek için geliştirdik. Bu amaçla yaptığımız çalışmalarda cam yerine özel form verilmiş plastik parçaların kullanılabileceğini öngördük ve başarılı sonuçlar aldık. Doğal olarak cam yerine plastik kullanmak maliyetlerde önemli bir düşüş meydana getirdi ve ürün daha ulaşılabilir hale geldi. Aynı zamanda uygulama şekli daha kolay olduğu için işçilik maliyetlerinden de kazanç sağlanıyor.
Burada bulunmamın en önemli sebebi Fibrobeton şirketi ile yapmış olduğumuz güzel işbirliği. Yeni ürünümüzü Fibrobeton ile birlikte Türkiye’de üretmek ve pazara sunma konusunda neler yapabileceğimizi yerinde görmek için geldim. Fibro-Transbeton pXL üretimi Türkiye’de başladı ve her şeyin iyi gittiğini söyleyebilirim.
Ürün henüz yeni olduğu için çok fazla referansımız yok, aynı zamanda sipariş üzerine üretim yapıldığı için de gelen taleplere göre hareket ediyoruz. En son verebileceğim örneklerden birisi Boeing firmasının genel merkezinde kullanılmak üzere ABD’ye yaptığımız ihracat. Litracon daha çok tasarım üzerine yoğunlaşmış bir firma, kendimize ait bir üretim tesisimiz yok. Gelen talepleri Macaristan’da bulunan iş ortağımız olan üretici firmaya yaptırıyoruz. Macaristan ve genel olarak Avrupa’da ekonomik durum pek parlak değil bu yüzden büyüyen pazarlarda kendimize iş ortağı aramaktayız; bunun bir örneğini Fibrobeton ile Türkiye’de hayata geçirdik ve doğru bir karar olduğunu görmekteyiz.
Beni Bey Litraconla olan işbirliğini anlatabilir misiniz?
Beni Kohen: Biraz önce Aron Bey’in aktardığı gibi üretim için partnerlere ihtiyaçları var; biz de Litracon’un ürünlerini Türkiye’de üretmeye başladık. Çok güzel, başarılı bir işbirliği olduğunu düşünüyorum, ne kadar doğru bir iş yaptığımız ilerleyen zamanda daha net ortaya çıkacaktır. Litracon’un ürünleri zaten çok başarılı ve özel; biz de bunu pazara doğru bir şekilde sunar, sektöre anlatabilirsek çok güzel sonuçlar alacağımıza inanıyorum.
Fibrobeton olarak dünyanın en büyük GRC tesisine sahibiz, Fibro-Transbeton pXL ürününü bu tesislerde hiçbir sıkıntı yaşamadan yüksek kalite ve miktarlarda üretebilecek imkanlarımız var. Fibro-Transbeton pXL çok yeni, niş bir ürün, ilk bir-iki yıl ürünün tanıtılmasına odaklanacağız. Bu yüzden çok net hedefler ve üretim kapasitesi rakamları belirlemedik. Özel birçok projede bu ürünlerin tercih edileceğini düşünüyorum.
Ne tür projelerde tercih edilebilir?
Beni Kohen: Ürünler hem iç hem de dış mekanlarda kullanılacak şekilde tasarlandığı ve üretildiği için, rezidans, otel, alışveriş merkezi, büyük şirketlerin merkez ofisleri gibi yerlerde daha çok tercih edilecektir. Burada önemli olan nokta mimarın yaptığı tasarımdır; ürün tasarıma uyum sağlayabilecek esnekliğe sahiptir. Bugüne kadar olan referansların birçoğu da bu tür yerlerdir. Örnek olarak bir otelin girişi ya da lobi arkası duvarı, bir AVM’nin içinde özel bir bölüm, bir holding binasının karşılama bölümü gibi yerleri sayabiliriz. Kimi yerlerde bölme ya da iki farklı bölümü ayırmak amacıyla da kullanılabilir.
Sayın Losonczi, Türk inşaat sektörüne mesajlarınız var mı?
Aron Losonczi: Öncelikle çok kısa bir zaman içinde ürünlerimizi Türkiye piyasasına sunacağımız için çok heyecanlıyım. Ürünlerimiz yardımıyla mimarlara ve inşaat firmalarına esneklik kazandıracağımızı düşünüyorum. Farklı ve özel mekânlar tasarlamak, değişik ortamlar yaratmak konusunda insanların ufkunu açmaya yardımcı olacağımız kanaatindeyim.
Türkiye ve insanlarımız hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyiz?
Aron Losonczi: Türkiye ve İstanbul’a dördüncü kez geliyorum. Hep iş için geldiğim ve programlar hep çok yoğun olduğu için yeterince gezip tanıma fırsatım olmuyor. Ama fırsat bulduğum ilk anda turistik amaçlı olarak da gelmek istiyorum. Türk insanlarının son derece sıcak, çalışkan ve mütevazı olduklarını düşünüyorum.
Türkiye ile ilgili izlenimlerimin öncelikle çok iyi olduğunu söylemek isterim. Dediğim gibi İstanbul dışında bulunma imkânım olmadı ancak havaalanından fuar merkezine gelene kadar yol boyunca gördüğümüz kule vinçlerin sayısı çok etkileyici. İnşaat sektörünün çok hareketli olduğu ortada, aldığım bilgilere göre çok sayıda büyük ve özel proje hayata geçiriliyor. Bu da ne kadar doğru bir karar verdiğimizin göstergelerinden birisi.
Uzun dönemde Türkiye’nin önünün açık olduğunu düşünüyorum. Sektörde çalışan insanlara baktığımda yaptıkları işten, ürettiği makinadan, yurtdışına ürünleri satmaktan gurur duyan çalışanlar görüyorum. Herkes ortaya çıkardığı malzemenin, yaptığı işin kalitesinden o kadar emin ki bu uzun dönemde ülkenizin iyi bir yerlere geleceğinin göstergesi.
Avrupa Birliği’ne üye olma sürecindesiniz ancak şu anda birliğe üye olmamanız bence ülkenizi olumlu yönde etkiliyor. Coğrafi konumunuzdan kaynaklanan çok önemli avantajlarınız var, Ortadoğu ve Arap ülkelerine olan yakınlığınız büyük avantaj. Burada bahsettiğim sadece coğrafi yakınlık değil, kültürel benzerlikler ve iş yapma alışkanlıklarını bilmek gibi artılarınız var. Birçok Avrupalı için bir Arap ülkesinde iş yapmak neredeyse imkânsız, sizin için ise çok sıradan.
Son olarak konu dışında bir şey söylemek istiyorum. Bildiğiniz gibi 2014 yılında düzenlenecek Dünya Futbol Şampiyonası elemelerinde aynı grupta yer alan Macaristan ve Türkiye’nin birlikte finallere kalacak sonuçları elde etmelerini diliyorum.
İçinde bulunduğumuz İstanbul Yapı fuarını da bizim için değerlendirebilir misiniz?
Aron Losonczi: Bu fuarda ilk kez bulunuyorum, fuar etkileyici derecede büyük. Gördüğüm kadarıyla çok kaliteli ürünler sergileniyor, dün yaptığım fuar turu sonucunda çok iyi, çok başarılı bir organizasyon olduğu izlenimi edindim. Burada olmaktan son derece mutluyum, umarım önümüzdeki yıllarda da fuarı ziyaret etme fırsatı bulurum.